F-16 Fighting Falcon

Twoja wyszukiwarka

F-16 Fighting Falcon (ang. Walczący Sokół) – samolot wielozadaniowy zaprojektowany przez amerykańską wytwórnię General Dynamics. Od 1993 produkowany przez Lockheed Corporation, obecnie Lockheed Martin. Od drugiej połowy lat 70. do 2007 wyprodukowano 4459 egzemplarzy.
F-16 jest użytkowany przez siły powietrzne 25 krajów, w tym Polski (do której pierwsza para trafiła 8 listopada 2006 roku). Cena jednego egzemplarza (bez uzbrojenia) w zależności od wersji wynosi od 15 do 18 mln USD nie uwzględniając wersji F i E przeznaczonej dla Zjednoczonych Emiratów Arabskich.

 F-16 jest myśliwcem 4 generacji, zaprojektowanym i wprowadzonym do produkcji seryjnej w latach 70. w znacznej mierze w wyniku doświadczeń zdobytych w latach 60. Najnowsze wersje samolotu spełniają wymagania myśliwców generacji 4.5. F-16 powstał w rezultacie badań rozpoczętych w ramach programu Lightweight Flighter Program, zapoczątkowanego przez Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych w roku 1960. W czasie projektowania szczególnie duże znaczenie miała analiza doświadczeń zdobytych w czasie konfliktów zbrojnych, w których uczestniczyły Stany Zjednoczone, w szczególności z wojny w Wietnamie. Pierwotnie miał on być dziennym myśliwcem lekkim, uzupełnieniem cięższego F-15 Eagle. Wpływ na kształt projektu miała także tzw. doktryna elastycznego reagowania zakładająca dostosowanie środków walki do zagrożenia, w pierwszej kolejności użycie broni konwencjonalnej, a w następnie dopiero broni jądrowej. Obydwa etapy wymagały użytkowania szybkich, niewielkich samolotów zdolnych do przenoszenia różnych rodzajów broni. Dlatego też od początku planowane było dostosowanie F-16 do ataków na cele naziemne. Pierwszy oblot prototypu myśliwca, o oznaczeniu YF-16 odbył się 2 lutego 1974. Po modyfikacjach w konstrukcji i wyposażeniu został on wprowadzony do produkcji w wersjach jedno i dwumiejscowej w 1976. Pierwszy egzemplarz trafił na uzbrojenie Sił Powietrznych USA w styczniu 1979. Projekt był jednak dalej modyfikowany w celu optymalizacji osiągów i wyposażenia, tak aby samolot był możliwie najbardziej wielozadaniowy. W latach 80. wprowadzono do produkcji seryjnej nowe wersje C i D, które do początku lat 90. zastąpiły wszystkie używane w USA F-16 A i B. W roku 1993 produkcja seryjna została przeniesiona do Lockheed Corporation, po tym jak firmie tej został sprzedany dział produkcji lotniczej General Dynamics. W roku 1995 Lockheed połączył się z Martin Marietta, tworząc Lockheed Martin, koncern, który do dzisiaj jest największym producentem F-16, w tym wszystkich egzemplarzy, które trafiły do Polski. Pomimo upływu ponad 30 lat od jego oblotu, dzięki systematycznemu rozwojowi i zwiększaniu możliwości bojowych samolot ten wciąż zachowuje wysokie walory bojowe i będzie stanowił wyposażenie amerykańskich sił powietrznychF-35, który posiada cechy samolotu niewykrywalnego dla radarów. Nie zmienia to faktu, że projekt jest nadal rozwijany przez Lockheed Martin, który proponuje nowe wersje samolotu innym państwom. jeszcze przez co najmniej dwie kolejne dekady, a w innych państwach może nawet dłużej.Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych nie są obecnie zainteresowane kolejnymi wersjami F-16, ze względu na plany wprowadzenia do eksploatacji myśliwców nowszej, 5. generacji, w szczególności

Produkowany od drugiej połowy lat 70. do chwili obecnej F-16, jest użytkowany przez siły powietrzne 25 krajów, w tym Polski (pierwsze dostawy miały miejsce 8 listopada 2006 roku). Do końca 2003 wyprodukowano 4129 egzemplarzy, co czyni go najbardziej rozpowszechnionym samolotem bojowym na świecie. Produkcja rozpoczęta została w roku 1977 przez General Dynamics. W roku 1993 została ona przejęta przez Lockheed Corporation, a następnie w 1995 przez Lockheed Martin. Poza Stanami Zjednoczonymi F-16 produkowane były na licencji na potrzeby państw sojuszniczych. Obecnie największym i jedynym producentem poza USA jest turecka firma TAI. W Japonii natomiast produkowane są bardzo głęboko zmodyfikowane wersje F-16: FS-X, zwane również Mitsubishi F-2. Ponadto w produkcję F-16 zaangażowane były także Dania, Norwegia oraz belgijska SABCA i wytwórnia lotnicza Fokker w Holandii.

Zastosowanie bojowe

Samoloty F-16 wielokrotnie uczestniczyły w operacjach bojowych, jako samoloty szturmowe i myśliwskie. Zestrzeliły łącznie przynajmniej 72 samoloty bojowe i transportowe.
Pierwszy raz w walce zostały użyte przez Izrael 7 czerwca 1981 podczas ataku na reaktor atomowy Osirak w Iraku.
Pierwszym obcym samolotem zestrzelonym przez F-16 był w 1981 syryjski myśliwiec MiG-21 produkcji radzieckiej. Ogółem w roku 1981 izraelskie F-16 pokonał przynajmniej 6 MiG-21.
Kolejne zastosowanie bojowe F-16 znalazły w roku 1982 w bitwie nad doliną Bekaa w czasie wojny libańskiej. Stany Zjednoczone i Izrael podały informację o zniszczeniu 44 samolotów syryjskich.
W styczniu 1991 doszło do najliczniejszego dotychczas użycia F-16 w liczbie 249 maszyn w czasie Operacji Pustynna Burza. F-16 wykonały wtedy 13 500 lotów, w tym w nocy 4000. Głównym zastosowaniem F-16 były misje szturmowe i bombardowania, nie mniej doszło także do zestrzelenia przez nie dwóch samolotów Irackich typu MiG-29 i MiG-25, utracono 9 samolotów, z których 5 zostało zestrzelonych, natomiast 4 rozbiły się z innych przyczyn.
W latach 1986-1988 samoloty te użyte były przez Pakistan w czasie wojny domowej w Afganistanie i zestrzeliły wtedy cztery Su-22, jeden transportowy An-26, dwa MiG-23 i jednego Su-25, które naruszyły przestrzeń powietrzną Pakistanu.

F-16 Fighting Falcon
F-16C block 52+
Dane podstawowe
Państwo	Stany Zjednoczone
Producent	Lockheed Martin
Konstruktor	General Dynamics
Typ	wielozadaniowy samolot myśliwski
Konstrukcja	metalowa półskorupowa
Załoga	1 lub 2 pilotów
Historia
Data oblotu	2 lutego 1974
Lata produkcji	1976 – obecnie
Dane techniczne
Napęd	F-16A/B: 1 x Pratt & Whitney F100-PW-220 F-16C/D: 1 x Pratt and Whitney F-100-PW-200/220 lub 1 x General Electric F-110-GE-100
Ciąg	F100: 64,9 kN (105,7 kN z dopalaniem) F110: 76,3 kN (128,9 kN z dopalaniem)
Wymiary
Rozpiętość	9,80 m
Długość	14,80 m
Wysokość	4,80 m
Powierzchnia nośna	27,87 m²
Profil skrzydła	NACA 64A204
Masa
Własna	8272 kg
Startowa	16 875 kg
Uzbrojenia	7 700 kg
Osiągi
Prędkość maks.	2300 km/h (2,02 Ma)
Prędkość przelotowa	1000 km/h
Prędkość minimalna	230 km/h
Prędkość wznoszenia	255 m/s (340 m/s Block 50/52)
Pułap	15 240 m
Zasięg	3200 km
Promień działania	550 km
Rozbieg	250 m
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 × działko M61 Vulcan Pociski rakietowe: 6 × AIM-9 Sidewinder, 6 × AIM-120 AMRAAM, 6 × Python-4, 6 × AGM-65 Maverick, 4 × AGM-88 HARM, 4 × Penguin, 2 × AGM-84D Harpoon Uzbrojenie bombowe: 2 × CBU-87, 2 × CBU-89, 2 × CBU-97, 4 × GBU-10, 6 × GBU-12, 6 × Paveway, 4 × JDAM, 4 × bomba Mk 80 Broń jądrowa: B43, B57, B61, B83
Użytkownicy
Rzuty